Fundacja na Rzecz Praw Ucznia przygotowała projekt nowelizacji ustawy Prawo oświatowe. Nowela zakłada wprowadzenie obowiązku zatrudnienia psychologa w każdej szkole. Teraz psychologowie są bowiem obecni zaledwie w połowie placówek.
Jak informuje Mikołaj Wolanin, prezes Fundacji na rzecz Praw Ucznia, w połowie września 2020 roku złożył w Sejmie pierwsze tysiąc podpisów pod projektem ustawy w tej sprawie, równocześnie zawiadamiając marszałek Sejmu o utworzeniu Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej.
Początkowo KIU miało trzy miesiące (do 15.12.2020 roku) na zebranie 100 tys. podpisów pod tym projektem, aby wszedł pod obrady parlamentu. Pomysłodawcom to się nie udało. Jednak w międzyczasie – ustawą z 9 grudnia 2020 roku – parlament zawiesił bieg terminów na wniesienie 100 tys. podpisów pod obywatelskimi projektami ustaw (do końca stanu epidemii). – To oznacza, że mamy nadal czas na zebranie wymaganego poparcia. Prosimy o przesyłanie podpisów do końca czerwca bieżącego roku – mówi Mikołaj Wolanin.
Z projektem ustawy można się zapoznać i poprzeć go na stronie internetowej: www.ustawa.prawaucznia.pl.
Jak czytamy na stronie internetowej Fundacji na rzecz Praw Ucznia, obecnie około 50 proc. uczniów i uczennic nie ma dostępu do psychologa w szkole, bo nie jest on tam zatrudniony. Obywatelski projekt ustawy, którego inicjatorem jest grupa młodzieży (najstarsze osoby z komitetu mają 19 lat), wprowadza obowiązek zatrudniania psychologa we wszystkich szkołach. Dotychczas nie było takiego obowiązku, a wyłącznie istniała taka możliwość.
Dzięki projektowi – według jego autorów – w każdej szkole i placówce pojawi się psycholog, z którym dzieci i młodzież będą mogły przepracowywać swoje problemy czy kłopoty, a także wspólnie zastanawiać się, do kogo należy się udać, by dany problem rozwiązać w przypadku jego większej złożoności.
„Bez zmian pozostaną natomiast kwestia kwalifikacji koniecznych do zatrudnienia na stanowisku psychologa oraz wymiar jego pracy. Są to kwestie już uregulowane w innych przepisach i, w naszej ocenie, nie ma potrzeby ich zmiany. Podobnie zresztą jak w kwestii zadań psychologa. Katalog ustawowy nie jest zamknięty i swobodnie można go rozszerzać np. w rozporządzeniu. Katalog zadań został zresztą przygotowany na podstawie obecnego katalogu zadań psychologa i pedagoga dostępnego w aktualnym rozporządzeniu” – pisze fundacja.
Zgodnie z zaproponowanym projektem placówka ma zapewnić psychologowi odrębne pomieszczenie, w którym osoba prosząca o pomoc psychologiczno-pedagogiczną (nie musi być to przecież tylko uczeń, mogą to być też nauczyciele, inni pracownicy szkoły czy rodzice), będzie miała zagwarantowane poczucie bezpieczeństwa oraz prywatności.
Psychologowie raz w roku będą musieli zdawać sprawozdanie ze swojej działalności radzie pedagogicznej (rzecz jasna, z zachowaniem prawa do prywatności osób, które otrzymały pomoc). Takie rozwiązanie ma sprawić – tłumaczą autorzy projektu – że psychologowie, którzy być może nie są w pełni oddani swojej pracy na rzecz uczniów, zwiększą swoją efektywność.
„Oczywiście nie implikujemy, że takie jest całe środowisko, bo nie jest, ale zauważamy, że pojedyncze osoby o takim stosunku do swojej pracy mogą się zdarzać” – wyjaśnia fundacja.
Proponowana regulacja ma dotyczyć również szkół i placówek niepublicznych, lecz nie będzie obowiązywać w szkołach dla dorosłych.
Jak wyliczyła fundacja, obecnie na około 20 tys. szkół dla dzieci i młodzieży zatrudnionych jest tam tylko 10,8 tys. psychologów. Niemal połowa uczniów jest więc pozbawiona pierwszego kontaktu ze specjalistą w przypadku problemów czy kłopotów ze zdrowiem psychicznym, a te pogłębiają się także na skutek pandemii i nauki zdalnej.
„To niedopuszczalne, szczególnie że nawet do 20 proc. dzieci boryka się z dolegliwościami, które spełniają kryteria któregoś z zaburzeń psychicznych (zdaniem dr hab. n. med. Barbary Remberk), a depresja jest już chorobą cywilizacyjną. W każdej szkole psycholog musi się pojawić!” – czytamy na stronie Fundacji na rzecz Praw Ucznia.
W trakcie konsultacji pozytywną opinię na temat projektu wyraziły Stowarzyszenie Rodzin „Zdrowie Psychiczne” oraz Związek Zawodowy „Rada Poradnictwa” skupiający pedagogicznych pracowników poradni psychologiczno-pedagogicznych.
Już po zakończeniu konsultacji swoją pozytywną opinię z uwagami wyrazili Komitet Nauk Pedagogicznych PAN oraz Stowarzyszenie Doradców Szkolnych i Zawodowych Rzeczypospolitej Polskiej. Projekt został poparty także przez Marka Michalaka – byłego Rzecznika Praw Dziecka, a obecnie dyrektora Instytutu Praw Dziecka im. Janusza Korczaka, prezesa Międzynarodowego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka i kanclerza Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu.
(J)
