Znajomość języków obcych w dzisiejszych czasach jest kluczowym elementem umożliwiającym nam globalne zrozumienie świata. Umiejętność posługiwania się różnymi językami otwiera wiele nowych drzwi: wzbogaca wiedzę na temat kultury, geografii oraz historii krajów, podnosi atrakcyjność na rynku pracy, a także pozwala uczestniczyć w życiu kulturalnym innych narodów.
Pracując ponad 10 lat jako nauczyciel języka niemieckiego, staram się aktywizować uczniów do twórczych i kreatywnych działań, a także zachęcać ich do poszerzania swoich zainteresowań językowych. Na zajęciach stosowałam metody aktywizujące (jak np. burza mózgów, praca metodą projektu, drama, gry dydaktyczne, metaplan), dopasowując je do omawianych treści oraz celów lekcji. np. burza mózgów, praca metodą projektu, drama, gry dydaktyczne czy metaplan.
Jako młody nauczyciel nieustannie poszukuję nowych rozwiązań dydaktycznych, które uatrakcyjniają proces uczenia się, wzbogacają warsztat pracy i podnoszą jakość pracy szkoły.
Staram się odwoływać do kreatywności uczniów, aby osiągnąć zamierzone efekty. Inspirując się cytatem z książki Kena Robinsona: „Kreatywność to proces generowania oryginalnych pomysłów, które mają wartość. […] Innowacja natomiast to wprowadzenie nowych pomysłów w życie”, w bieżącym roku szkolnym opracowałam innowację pedagogiczną pt. „Ein Schuljahr im Objektiv” – „Rok szkolny w obiektywie”.
Zaplanowane działania zostały podzielone na poszczególne miesiące nauki i obejmowały treści kulturowe dotyczące krajów niemieckojęzycznych oraz treści leksykalne związane z realizacją poszczególnych tematów innowacji. Działania zostały uwiecznione na kolorowych fotografiach, które posłużyły do opracowania kalendarza roku szkolnego.
Witamy w szkole
Temat przewodni pierwszej części innowacji brzmiał: „Willkommen in der Schule!” – „Witamy w szkole!”. Uczniowie podczas zajęć przygotowali pomoce dydaktyczne w formie zakładek do książek, na których pojawiły się materiały w postaci zestawu słownictwa.
W kolejnym miesiącu realizowany był temat: „Tag der Deutschen Einheit”, czyli „Dzień Jedności Niemiec”. Uczniowie obejrzeli prezentację multimedialną, która pozwoliła im bliżej poznać historię naszych sąsiadów, następnie wyszukiwali najważniejsze informacje o Dniu Jedności Niemiec oraz zdjęcia na temat zjednoczenia tego kraju. Zgromadzone materiały stały się podstawą do opracowania kolorowych plakatów.
Znane osoby i święta
W listopadzie uczniowie mieli okazję bliżej poznać znane osoby z krajów niemieckiego obszaru językowego. Temat tej części innowacji brzmiał: „Berühmte Persönlichkeiten aus Deutschland, Österreich und aus der Schweiz” – „Znane osoby z Niemiec, Austrii i Szwajcarii”. Uczestnicy opracowali listę znanych osób. Pracowali w parach, przygotowując prezentacje o wybranych przez siebie postaciach, dokonując selekcji najważniejszych informacji.
Grudniowy temat to: „Weihnachten in Deutschland” – „Święta Bożego Narodzenia w Niemczech”. Uczniowie mieli okazję poznać zwyczaje bożonarodzeniowe u naszych zachodnich sąsiadów, wyszukiwali podobieństwa i różnice w sposobie spędzania świąt w Niemczech oraz w Polsce. Zapisywali najważniejsze tradycje świąteczne i tłumaczyli je na język polski. Poznali także kolędę Stille Nacht, heilige Nacht – Cicha noc, święta noc. Uczestnicy innowacji sprawdzili również swoje umiejętności językowe, odpowiadając na pytania ze świątecznego quizu. Podsumowaniem tej części innowacji było wykonanie przez uczniów bożonarodzeniowych kartek z życzeniami w języku niemieckim.
Ferie i poezja
Tematyka zajęć w styczniu i lutym obejmowała następujące zagadnienia: „Meine Winterferien” – „Moje ferie zimowe” oraz „Liebe” – „Miłość”. Uczniowie poznali nazwy aktywności i sportów zimowych. Tworzyli w grupach słowniczki obrazkowe i prezentowali swoich ulubionych sportowców.
Drugi z tematów związany był ze znanym na całym świecie świętem – walentynkami. Uczniowie przygotowali walentynki z wierszykami w języku niemieckim. Następnie obejrzeli prezentację multimedialną, która stała się okazją do poznania wybranych pisarzy i poetów z krajów niemieckojęzycznych, a także ich najpopularniejszych dzieł, jak np. Cierpienia młodego Wertera Johanna Wolfganga von Goethe czy Hyperion Friedricha Hölderlina. Przedstawione w prezentacji obrazy ze znanych dzieł literatury pięknej stały się inspiracją do odegrania scenek rodzajowych, podczas których uczniowie mogli zaprezentować swoje zdolności aktorskie.
Pogoda
Działania edukacyjne w marcu związane były z tematem „Das Wetter” – „Pogoda”. Uczniowie obejrzeli prognozę pogody na niemieckojęzycznej stronie www.wetter.de. Praca z autentycznym materiałem źródłowym była dla nich bardzo interesująca i stała się inspiracją do stworzenia własnej mapy opisującej pogodę. Dodatkowo na ich mapach znalazły się piktogramy przedstawiające różne zjawiska pogodowe wraz z krótkim opisem. Następnie uczniowie wcielili się w rolę prezenterów pogody i prezentowali swoje umiejętności językowe.
Temat kwietniowej części innowacji brzmiał: „Ostern in Deutschland” – „Święta Wielkanocne w Niemczech”. Uczestnicy obejrzeli prezentację multimedialną o sposobie spędzania Świąt Wielkanocnych przez naszych zachodnich sąsiadów. Była to okazja do rozmowy o podobieństwach i różnicach dotyczących tradycji wielkanocnych w Polsce i w Niemczech poprzedzona burzą mózgów. Uczniowie wykonywali także kartki wielkanocne z życzeniami w języku niemieckim.
Podsumowaniem przeprowadzonej innowacji i utrwaleniem zdobytej wiedzy był Szkolny Konkurs Wiedzy o Krajach Niemieckojęzycznych.
Podsumowanie
Dokonując ewaluacji mojej innowacji, kierowałam się własnymi obserwacjami i wnioskami z podjętych działań oraz wynikami ankiety przeprowadzonej wśród uczestników. Z uzyskanej informacji zwrotnej wynika, że uczniowie wysoko ocenili efektywność prowadzonych działań innowacyjnych. Najchętniej pracowali w grupach i parach. Uczestnicy podkreślali atrakcyjność formy innowacji oraz ciekawą tematykę, która była dla nich inspiracją do podejmowania samodzielnych działań. Nauka na tego typu zajęciach dała im dużo satysfakcji, a proces uczenia był dla nich ciekawszy i łatwiejszy.
Przeprowadzona przeze mnie innowacja pedagogiczna umożliwiła uczniom poznanie nowego słownictwa, poszerzyła ich wiedzę na temat krajów niemieckojęzycznych oraz przyczyniła się do kształtowania postawy tolerancji i otwartości na nowe kultury. Pracując w grupach, uczniowie dzielili się swoimi pomysłami i wzajemnie motywowali do działania. Uczestnicy wzmocnili wiarę we własne możliwości językowe oraz rozwijali kreatywność, wyobraźnię i indywidualne predyspozycje do nauki języka niemieckiego.
Źródło:
K. Robinson K., Kreatywne szkoły. Oddolna rewolucja, która zmienia edukację, wyd. Element, 2015.
Dorota PODSIADŁY
Nauczycielka języka niemieckiego
w Szkole Podstawowej im. T. Kościuszki w Połańcu
(woj. świętokrzyskie)
